این جشن که نمادی از رفتار شایسته و فاصله گرفتن از تیرگی ها و بدی هاست در گذشته همراه با مراسمهای خاصی اجرا می شد و مردان ترکمن که به آق آش نائل می شدند، با ذبح گوسفندی سفید ولیمه می دادند و غذاهایی به رنگ سفید طبخ می کردند. جشن آق آش یا آق قوین از جشنهایی است که بین اقوام ترکمن از دیرباز تاکنون رایج بوده است.
آق قوین به معنای گوسفند سفید بوده و به آن معناست که برای قربانی کردن و ذبح از گوسفند سفید استفاده می شد. گرفتن این جشن نوعی خوش یمن و خوش صواب محسوب می شد و علت برگزاری این جشن را باید در فرهنگ ترکمن جستجو کرد.
زندگی ترکمنهای اولیه وابسته به کوچروی و دامداری بود و به دلیل جنگهای پی درپی، وضعیت نامناسب اقتصادی و بهداشتی و تهاجمات مکرر همسایگان به اقوام ترکمنها موجب می شد که کمتر فردی به سن 63 سالگی برسد و از طرف دیگر این سن منطبق با سن بابرکت پیامبر اسلام بوده و هر فردی که به این سن می رسید برای وی جشن آق قوین برپا می کردند.

ترکمنها قبل از اسلام پیرو دین شامانیزم بوده و یافته ها نشان می دهد که برگزاری جشن آق آش یا آق قوین ریشه در گذشته های دور نداشته و بعد از پذیرش اسلام توسط اقوام ترکمن بین آنها رواج یافته است. پذیرش دین اسلام موجب شد تا ترکمن ها برای ارادت به پیامبر اسلام، جشن آق آش یا جشن 63 سالگی را برپا کنند که نوعی ارادت نشان می دهند.
اگرچه نوع جشن در بین اقوام مختلف ترکمن یکی است ولی از نظر کیفیت برگزاری تفاوتهایی به چشم می خورد. در بین یمودهای ترکمن رسم برآن بود که در جشن آق آش باید غذای آبگوشت به عنوان ولیمه داده می شد و گوشت آن نیز باید از همان آق قوین که گوشت گوسفند سفید ذبح شده بود، تامین می شد.
برخی تیره های قوم تکه مانند آق تمش، پوست را بین مردمان روستاهی حاشیه و چادرنشینان تقسیم می کردند و تیره جونی نیز این کار را انجام می داد.
برگزاری برخی سورها مانند مسابقه اسب سواری، گورش یا کشتی سنتی در آئین های آق آش متدوال بود که برگزاری آن بستگی به وضع مالی فرد داشت. افراد "بای" یا ثروتمند جشن آق قوینشان را با مراسم های دیگری مانند کشتی گورش یا اسب چپانی همراه می کردند و افراد معمولی نیز کمتر به این مراسمها می پرداختند.
در آئین کشتی گورش که در آق آش برگزار می شد، کشتی گیران حرفه ای از روستاهای مختلف شرکت می کردند و پهلوانان از دو فن معروف "سورشما و یان بشی" استفاده می کردند.
این جشن مناسبت خاصی نداشت و فقط در سالروز 63 سالگی مردان ترکمن اجرا می شد و اکنون بیشتر در مراکز و مناطقی رواج دارد که هنوز شهرنشینی در آن به خوبی رواج نیافته است.
اکنون این آئین در برخی مناطق هوتن، برخی روستاهای گمیش تپه، برخی روستاهای شمال آق قلا که هنوز نسیم مدرنیزم شهری به آنها نرسیده و جدایی از سنتها در آن شکل نگرفته، به ندرت رواج دارد و به چشم می خورد.
گذر از جامعه سنتی به سوی جامه مدرن موجب تغییر در فرهنگ، نگرش، پوشش، باورها، اعتقادت و رسومهای محلی می شود و برخی جشنها نیز از بین می رود و آئین آق آش نیز دستخوش تغییرات شده و دیگر کمتر کسی این جشن را برپا می کند.
این در حالیست که این آئین سنتی، نمادی از تکریم به پیران و سالخوردگان بوده که اکنون در پس شهرنشینی و مشکلات زندگی این سنت رنگ و بوی خود را باخته و توجه به این قشر کمتر شده است.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: